Jednym z wielu zadań jakie wykonują inspektorzy Wydziału Inspekcji w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska we Wrocławiu jest przeprowadzanie kontroli na wniosek organów wydających zezwolenie na zbieranie bądź przetwarzanie odpadów oraz pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów tj. marszałka województwa lub starostów, a w przypadku terenów zamkniętych – regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Podstawę przeprowadzania powyższych kontroli stanowi art. 41 a ustawy o odpadach. Działania te prowadzone są w dwóch przypadkach:
– gdy podmiot wystąpił o wydanie „nowej” regulacji lub
– gdy wystąpił o zmianę posiadanego zezwolenia/pozwolenia, a organ uznał, że zmiana ta jest istotna.
W pierwszym przypadku tj. „pierwszego” wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nie przeprowadza kontroli, gdy zezwolenie na przetwarzanie odpadów dotyczy przygotowania do ponownego użycia.
W pozostałych przypadkach objętych art. 41a ust. 1 kontrole są przeprowadzane. Należy jednak pamiętać, że wydanie regulacji dotyczącej przetwarzania poza instalacjami i obiektami budowlanymi, w ramach którego nie występuje proces magazynowania odpadów takiej kontroli nie wymaga.
W drugim przypadku, tj. uzyskiwania decyzji zmieniającej posiadane powyżej zezwolenia/pozwolenia Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nie przeprowadza kontroli, wtedy gdy zmiana nie jest istotna.
Pojęcie istotnej zmiany nie jest zdefiniowane w ustawie o odpadach, jednak uznaje się, że istotna zmiana to taka, która powoduje zwiększone oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska. W przypadku gdy Organ uzna, że zmiana rzeczywiście jest nieistotna kontroli nie przeprowadza się.
Kontrole w tym zakresie przeprowadza się bez zawiadomienia, bowiem w myśl art. 41a ust. 7 ustawy o odpadach nie stosuje się do nich art. 48 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
W ramach prowadzenia czynności kontrolnych, prowadzonych po analizie wniosku i ewentualnych wyjaśnieniach przez Organ bądź podmiot, inspektorzy:
– sprawdzają między innymi miejsca przeznaczone do magazynowania odpadów i oceniają czy zapewnią one możliwość magazynowania przewidzianej we wniosku ilości odpadów,
– oceniają czy zrealizowane przedsięwzięcie jest zgodne z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia,
– sprawdzają czy wnioskodawca posiada decyzje regulujące emisje do środowiska, np. pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
– czy posiada odpowiednie zabezpieczenia przed negatywnym oddziaływaniem na poszczególne elementy środowiska,
– czy będzie realizowany zapis art. 16 ustawy o odpadach (działanie nie może powodować zagrożenia dla wody, powietrza, gleby, roślin lub zwierząt; uciążliwości przez hałas lub zapach; wywoływać niekorzystnych skutków dla terenów wiejskich lub miejsc o szczególnym znaczeniu, w tym kulturowym i przyrodniczym),
– czy kontrolowane miejsce wyposażone jest w monitoring wizyjny spełniający wymagania oraz
– czy w przypadku odpadów palnych dokonano przedłożenia do WIOŚ loginu i hasła umożlwiających zdalny podgląd monitoringu miejsc magazynowania i przetwarzania odpadów,
– czy posiada operat p/pożarowy jeśli jest taki wymagany, czy miejsca magazynowania są odpowiednio oznakowane i spełniają wymagania wynikające z art. 25 ustawy o odpadach.
Należy podkreślić, że w myśl obowiązujących od dnia 11 października 2019 r. przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. poz. 1839), przedsięwzięcia stanowiące instalację do przetwarzania odpadów kwalifikuje się jako przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i wymagają uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, która to decyzja jest wymagana przed uzyskaniem m.in. zezwolenia na przetwarzanie odpadów wydawanego na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Jednak i w tym przypadku istnieją wyjątki.
Zgodnie z art. 72 ust. 2a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283 z późn. zm.), wymogu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przed uzyskaniem zezwoleń nie stosuje się, w przypadku, gdy: „zezwolenie dotyczy odzysku polegającego na przygotowaniu do ponownego użycia” lub jest to drugie lub kolejne zezwolenie dla zrealizowanego przedsięwzięcia nieulegającego zmianie.
Po kontroli przeprowadzonej w trybie art. 41a ustawy o odpadach Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska niezwłocznie wydaje postanowienie, w przedmiocie spełnienia wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska. Bardzo istotnym jest fakt, że na postanowienie to nie służy zażalenie.
W przypadku postanowienia negatywnego Organ, co do zasady odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Mimo negatywnej opinii Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, Organ może wydać przedmiotowe zezwolenia/pozwolenia, jeżeli stwierdzi, że niespełnienie wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska nie spowoduje powstania zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska.
