Najczęściej zadawane pytania

Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska określa ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z 1991 r. – aktualnie w brzmieniu z 2021 r.

Podstawowym celem kontroli jest ustalenie faktycznego stanu korzystania ze środowiska i porównanie go z obowiązującymi wymaganiami prawa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości – ich wyeliminowanie. Wówczas działania
powinny być podjęte przez podmiot korzystający ze środowiska, i w konsekwencji doprowadzić do usunięcia naruszeń prawa oraz ograniczenia lub wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko.

Do końca 2018 roku Wydział Monitoringu Środowiska oraz Laboratorium funkcjonowały w strukturze WIOŚ we Wrocławiu. Zadania, opracowania i inne zagadnienia dotyczące Wydziału Monitoringu Środowiska WIOŚ we Wrocławiu oraz Laboratorium znajdują się na stronie:

https://archiwum.wroclaw.pios.gov.pl/

Natomiast od 1 stycznia 2019 roku wraz wdrożeniem ustawy z dnia 20 lipca 2018 o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2018 r. poz. 1479) Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska oraz Centralne Laboratorium Badawcze Oddział we Wrocławiu swoje zadania w zakresie PMŚ wykonują w strukturach GIOŚ.

Badanie stanu środowiska w ramach zadań Państwowego Monitoringu Środowiska realizowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska we Wrocławiu, natomiast badania laboratoryjne wraz z poborem prób do badań wykonuje obecnie Centralne Laboratorium Badawcze Oddział we Wrocławiu (zakres akredytacji AB  075).

Informacje na temat zadań i działalności znajdują się na stronie internetowej: https://www.gios.gov.pl/

Każde województwo posiada swoje podstrony na stronie GIOŚ.

Powszechne korzystanie ze środowiska przysługuje z mocy ustawy każdemu i obejmuje korzystanie ze środowiska, bez użycia instalacji, w celu zaspokojenia potrzeb osobistych oraz gospodarstwa domowego, w tym wypoczynku oraz uprawiania sportu, w zakresie:

• wprowadzania do środowiska substancji lub energii;
• innych niż wymienione powyżej rodzajów powszechnego korzystania z wód w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo wodne.

Korzystanie ze środowiska wykraczające poza ramy korzystania powszechnego może być, w drodze ustawy, obwarowane obowiązkiem uzyskania pozwolenia, ustalającego w szczególności zakres i warunki tego korzystania, wydanego przez właściwy organ ochrony środowiska.

Zwykłym korzystaniem ze środowiska jest takie korzystanie wykraczające poza ramy korzystania powszechnego, co do którego ustawa nie wprowadza obowiązku uzyskania pozwolenia, oraz zwykłe korzystanie z wody w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo wodne.

Podmiot korzystający ze środowiska to:

• przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z  dnia 6 marca 2018r. – Prawo przedsiębiorców oraz przedsiębiorca zagraniczny w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
• jednostka organizacyjna niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, np. gminy, uczelnie, związki wyznaniowe;
• osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą, jednak korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Inspekcja Ochrony Środowiska prowadzi kontrole podmiotów korzystających ze środowiska.

Inspekcja Ochrony Środowiska nie prowadzi kontroli

•  osób fizycznych (prywatnych) z wyjątkiem przypadków, w których ze względu na skalę korzystania ze środowiska wymagane jest uzyskanie pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii.

Do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy wykonywanie kontroli:

• przedsiębiorców (podmiotów prowadzących działalność gospodarczą), rolników prowadzących działalność wytwórczą w rolnictwie, jednostek organizacyjnych nie będących przedsiębiorcami, innych korzystających ze środowiska w sposób szczególny, tj. wykraczający poza zwykłe i powszechne korzystanie ze środowiska (np. posiadających pozwolenie – decyzję administracyjną określającą warunki  korzystania ze środowiska).

ORGANY OCHRONY ŚRODOWISKA to organy administracji powołane do wykonywania zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska.

Organami ochrony środowiska są, m.in.:

• wójt, burmistrz lub prezydent miasta,
• starosta,
• marszałek województwa,
• wojewoda,
• regionalny dyrektor ochrony środowiska,

Ponadto, zadania z zakresu gospodarowania wodami, w tym ochrony wód, realizują m.in.:

• Prezes Wód Polskich,
• dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich,
• dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich,
• kierownik nadzoru wodnego Wód Polskich,

WIOŚ we Wrocławiu NIE REALIZUJE zadań związanych z:

• Wycinką drzew (właściwy wójt, burmistrz, prezydent miasta, w szczególnych przypadkach inne organy np.: marszałek województwa, starosta, PGW Wody Polskie),
• Prawidłowością prowadzenia robót budowlanych, w tym powodowaną przez nie emisją hałasu, wibracji oraz zapylenia (właściwy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego),
• Nielegalnym wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi (właściwe organy PGW Wody Polskie lub w odniesieniu do osób fizycznych – wójt, burmistrz, prezydent miasta),
• Sposobem zbierania oraz odbiorem komunalnych odpadów (właściwy wójt, burmistrz, prezydent miasta),
• Zadymianiem z pieców użytkowanych przez osoby fizyczne, służących ogrzewaniu pomieszczeń (właściwe straże gminne lub wójt, burmistrz, prezydent miasta),
• Przyjmowaniem zgłoszeń wystąpienia szkody w środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie -t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2187 (właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska).
• Nakładaniem w drodze decyzji obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia oraz przywrócenia środowiska do stanu właściwego, w przypadku negatywnego oddziaływania na środowisko (właściwy starosta lub marszałek w zależności od skali prowadzonej działalności, w odniesieniu do osób fizycznych – wójt, burmistrz, prezydent miasta, a dla terenów zamkniętych – rdoś).
• Ograniczaniem ponadnormatywnej emisji hałasu ze źródeł, dla których nie została wydana uprzednio decyzja o poziomie dopuszczalnym hałasu lub pozwolenie zintegrowane (właściwy starosta lub marszałek, w odniesieniu do osób fizycznych – wójt, burmistrz, prezydent miasta, a dla terenów zamkniętych – rdoś).

Sprawy dotyczące zagadnień czy nieprawidłowości związanych z działaniem/ funkcjonowaniem osób prywatnych przekazywane są do właściwych organów ochrony środowiska, w tym co do zasady do:

• wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

Działalność kontrolna

Działalność kontrolną wojewódzkie inspektoraty planują i prowadzą, biorąc pod uwagę wymagania wynikające z:

• aktualnego stanu prawnego, w tym wymaganej częstotliwości kontroli określonych grup zakładów,
• zaleceń GIOŚ oraz Wojewody, w tym priorytetów działalności kontrolnej ustalanych na dany rok,
• wyników analizy ryzyka opartej na analizie wielokryterialnej, uwzględniającej zarówno naruszenia stwierdzone w trakcie ostatniej kontroli, jak i zgłaszane wnioski o interwencje, a  także wrażliwość otoczenia, skalę prowadzonej działalności w kontekście oddziaływania na środowisko, zabezpieczenia zastosowane w zakładzie, wdrożone systemy środowiskowe, ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Na ich podstawie tworzone są plany kontroli.

Podstawowym celem kontroli jest ustalenie faktycznego stanu korzystania ze środowiska i porównanie go z obowiązującymi wymaganiami prawa oraz w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości ich wyeliminowanie i spowodowanie, aby podmiot korzystający ze środowiska podejmował działania, które w konsekwencji doprowadzić do usunięcia naruszeń prawa oraz ograniczenia lub wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko.

1. Przeprowadzanie kontrolni, w tym w zakresie:

• przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz decyzji ustalających warunki korzystania ze środowiska przez jednostki organizacyjne,
• eksploatacji urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem;

2. podejmowanie działań pokontrolnych adekwatnych do stwierdzonych nieprawidłowości, w tym:

• wydawanie zarządzeń pokontrolnych,
• kierowanie wystąpień pokontrolnych do organów administracji państwowej bądź samorządowej,
• nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, stosowania pouczeń lub kierowanie wniosków do sadów za szereg wykroczeń przeciwko środowisku i jego ochronie.
• kierowanie do organów ścigania zawiadomień o popełnieniu przestępstwa,
• podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska,
• nakładanie administracyjnych kar pieniężnych, w tym m.in. za:
• przekroczenie określonych w pozwoleniach ilości lub rodzaju gazów albo pyłów wprowadzanych do powietrza,
• przekroczenie, określonych w pozwoleniach, ilości, stanu lub składu ścieków,
• przekroczenie, określonych w pozwoleniach, ilości pobranej wody,
• naruszenie warunków decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska odpadów albo decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów, wymaganych przepisami ustawy o odpadach, co do rodzaju i sposobów składowania odpadów,
• przekroczenie ustalonych w decyzjach dopuszczalnych poziomów hałasu,
• prowadzenie zbierania lub przetwarzania odpadów bez wymaganego zezwolenia lub z naruszeniem jego warunków,
• prowadzenie nielegalnego demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji;

3. Udział w przekazywaniu do eksploatacji obiektów, które mogą pogorszyć stan środowiska oraz urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem;
4. Badanie przyczyn powstawania oraz prowadzenie nadzoru nad usuwaniem skutków poważnych awarii;
5. Podejmowanie określonych czynności w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przeciwko środowisku.
6. Współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami administracji państwowej i samorządowej.